Pierwsze zdjęcia z przelotu sondy Mars Express w pobliżu Fobosa

[Rysiek23]

Dziś rano Europejska Agencja Kosmiczna opublikowała pierwsze zdjęcia pochodzące z najnowszego przelotu sondy Mars Express w pobliżu Fobosa - jednego z dwóch małych księżyców Czerwonej Planety. Zdjęcie przedstawia fragment powierzchni, pokrytej kraterami i ukazuje potencjalne miejsca lądowania rosyjskiej misji typu 'sample return' planowanej obecnie na rok 2011 (Fobos-Grunt). Uzyskana rozdzielczość obrazu wykonanego z odległości około 70 kilometrów wyniosła tylko 4.4 metra na piksel.



Europejski orbiter Marsa jest obecnie jedynym, którego eliptyczna orbita polarna pozwala na wykonywanie zdjęć powierzchni Fobosa w wysokiej rozdzielczości - średnio co około pięć miesięcy - kiedy pojazd ten zbliża się na niewielką odległość do tego niewielkiego, nieregularnego księżyca o wymiarach mniej więcej 27 x 22 x 19 kilometrów.



[ external image ]

Zbliżenie na planowany rejon lądowania rosyjskiej sondy Fobos-Grunt

credit: ESA



Fobos - podobnie jak nasz Księżyc - jest zawsze ustawiony tą samą stroną w kierunku planety, w związku z tym tylko stosunkowo wysoka orbita eliptyczna pozwala na wykonywanie zdjęć jego powierzchni niewidocznej od strony Marsa, w czasie gdy pojazd wybiega poza orbitę tego ksieżyca. Właśnie tak stało się 7-go, 10-go oraz 13-go marca bieżącego roku.



Pochodzenie Fobosa nie jest jasne, choć wiele z jego cech powierzchni jest zbieżne z asteroidami klasy C, zawierającymi duże ilości związków węgla, co może sugerować, że został on przechwycony przeze Marsa z tej populacji obiektów kosmicznych. Należy zaznaczyć jednak, że mechanizm takiego przechwycenia oraz ewolucja orbity księżyca, która obecnie posiada niemal zerową inklinację. Alternatywna hipoteza jego powstania zakłada, że Fobos powstał w bezpośrenim pobliżu Marsa i stanowi pozostałość po okresie formowania się planet.



Więcej odpowiedzi na te pytania może przynieść wspomniana misja Fobos-Grunt, która ma powrócić na Ziemię z próbkami powierzchni tego księżyca.



Miejsce lądowania rosyjskiej misji leży w pobliżu równika, na 'ciemnej stronie' Fobosa, która jest niewidoczna z powierzchni Marsa. Region ten był już wcześniej fotografowany przez sondę Mars Express, ale przy gorszych warunkach oświetleniowych - nowe zdjęcia stanowią zatem szczególnie cenny materiał dla osób odpowiedzialnych za planowanie misji rosyjskiego lądownika.



W misji Fobos-Grunt prawdopodobnie wezmą również udział ośrodki naziemne należące do ESA, umożliwiając przesyłanie poleceń do pojazdu oraz odbierania wysyłanych przez niego danych. Odpowiednia umowa została zawarta wcześniej pomiędzy ESA a rosyjską Federalną Agencją Kosmiczną, jako element współpracy przy projektach Fobos-Grunt oraz ExoMars (europejskiego łazika marsjańskiego).



Sonda Mars Express będzie wykonywać przeloty w pobliżu Fobosa aż do końca Marca, kiedy księżyc ten znajdzie się poza zasięgiem jej kamer.



Źródłó: ESA



Wiadomość umieszczona na portalu www.kosmonauta.net